به دندان های جلوی خود با دقت نگاه کنید. آیا فضای بازی بین دندان های خود که شبیه یک مثلث سیاه است می بینید؟
مثلث سیاه دندانی (Dental Black Triangle) عارضه ای است دندانی و زمانی رخ می دهد که فضای بین دو دندان که به نام امبراژور خوانده می شود به طور کامل با لثه پر نشود.
این حالت باعث ایجاد یک فضای خالی به شکل مثلث برعکس در ناحیه ی بین دندانی می شود که سیاه رنگ دیده می شود و علت نامگذاری نیز همین است. این عارضه شیوع بالایی داشته و طبق مطالعه ای در ۶۷٪ افراد بالای ۲۰ سال دیده می شود. اگر فاصله ی نقطه ی تماس بین دو دندان با استخوان بین دندانی زیرین آن بیش تر از ۵ میلیمیتر باشد کل این فضا با لثه پر نخواهد شد.
علل ایجاد:
- سن بالا
- بیماری و تحلیل لثه و استخوان
- فاصله بین دندان ها
- تباعد ریشه ها بعد از اتمام درمان ارتودنسی
- تاج دندان با ترمیم یا آناتومی غیر طبیعی
طبق نظر انجمن دندانپزشکی امریکا(ADA) علل دیگری نیز با ایجاد عارضه مثلث سیاه بین دندان ها مرتبط است که برخی از آنها عبارتند از:
- عدم رعایت بهداشت مناسب
- ژنتیک
- دندان های دارای انحنای شدید که به سختی تمیز می شوند
- مصرف تنباکو
- بارداری
- دیابت
- مصرف برخی از داروها
عارضه مثلث سیاه تنها یک مشکل زیبایی نیست بلکه در این فضا تجمع پلاک و بقایای غذایی را نیز خواهیم داشت. این تجمع پلاک می تواند منجر به پوسیدگی در سطوح دندانی مجاور شده و مشکلات را دوچندان کند.
درمان:
به دلیل ماهیت پیچیده ی این عارضه و علل گوناگون ایجاد کننده، درمان به صورت تیمی متشکل از متخصصین لثه، ترمیمی، ارتودنسی و غیره انجام می شود.
برخی از انتخاب های درمانی موجود:
روش جراحی(surgical approach): تکنیک های مختلف جراحی که باعث حفظ یا بازسازی پاپیلا (لثه بین دندانی) می شود.
مهندسی بافت(tissue engineering): شامل تزریق سلول های رژنراتیو به ناحیه جهت رشد مجدد لثه ی از دست رفته.
حجم دادن به بافت موجود(tissue volumizing): مشابه آنچه برای بازسازی صورت انجام می گیرد از ماده فیلری به نام هیالورونیک اسید جهت پر کردن فضا و کاهش ابعاد مثلث سیاه استفاده می شود.
ترمیم و تغییر شکل دندان(tooth or restoration reshaping): تغییر دادن آناتومی دندان با ترمیم، ونییر یا روکش های زیبایی باعث حذف مثلث سیاه می شود.
مواد ترمیمی صورتی(pink restorative material): در برخی موارد می توان از کامپوزیت یا پرسلن صورتی ( همرنگ لثه) جهت پنهان کردن مثلث سیاه بین دندان استفاده کرد.
ونییرهای لثه ای متحرک (gingival veneers): یک وسیله متحرک و مقرون به صرفه از جنس اکریل یا سیلیکون است که می تواند فضای سیاه بین دندانی را به طور موقت پوشش دهد. البته این وسیله نیاز به مهارت زیاد در رعایت بهداشت روزانه دارد.
درمان ارتودنسی(orthodontic treatment): اگرچه گاهی اوقات بعد از درمان ارتودنسی به طور ناخواسته عارضه مثلث سیاه بوجود می آید، در برخی موارد با درمان ارتودنسی و حرکت دندانی مناسب می توان مثلث سیاه را درمان کرد.
بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد این عارضه بین دندان ها، مراقبت منظم از دندان ها با حداقل دوبار مسواک زدن و یکبار نخ دندان کشیدن در روز و مراجعه ی منظم سالیانه به دندانپزشک است.