حساسیت به ایمپلنتهای دندانی از مهمترین نکات در حوزه‌ی ایمپلنت محسوب می‌شود. اولین ماده فلزی که به عنوان ایمپلنت دندانی استفاده شد استیل ضد زنگ بود.در سال ۱۹۳۲ میلادی آلیاژ کبالت به نام ویتالیوم (Vitallium) در حوزه دندانپزشکی وارد شد. در ۵ دهه گذشته آلیاژ تیتانیوم جهت ساخت ایمپلنتهای دندانی استفاده می شود. پنج درجه مختلف تیتانیوم شناخته شده که چهار تای اول آن تیتانیوم خالص و پنجمی آلیاژ تیتانیوم با وانادیوم و آلومینیوم است.
مزیت‌های تیتانیوم
تیتانیوم به خوردگی مقاوم است و زیست سازگاری عالی داشته و حالت اکسید آن بسیار پایدار و غیر فعال است که همین ویژگی آن را برای استفاده در داخل بدن (استخوان) مناسب می کند. واکنش آلرژیک یا ازدیاد حساسیت به واکنش ایمنی بدن با درجات شدت متفاوت گفته می شود که در بدن علیه آنتی ژن شناخته شده ای که با آن تماس داشته است ایجاد می شود. لازم به ذکر است که اکثر حساسیت ها ارثی هستند و از والدین به کودکان منتقل می شوند. واکنش آلرژیک بر اساس نوع پاسخ به چهار درجه (I-IV) تقسیم بندی می شود. حساسیت نوع یک تا سه توسط آنتی بادی ها برانگیخته شده و حساسیت نوع چهار توسط لنفوسیت های T ایجاد می شود و اغلب حساسیت های حفره دهان از نوع IV است. این واکنش از چند روز تا چند سال پس از تماس بدن با آلرژن می تواند ایجاد شود.
طبق مطالعات افراد زیادی حساسیت های مختلفی از جمله به برخی فلزات و جواهرات دارند که در معرض خطر بیشتری برای حساسیت به ایمپلنت های دندانی قرار دارند ولی خوشبختانه حتی در این افراد نیز شیوع حساسیت به تیتانیوم بسیار کم است. واکنش آلرژیک بعد از جایگذاری ایمپلنت می تواند به شکل خارش، تورم، قرمزی، کهیر و یا ورم بافت نرم اطراف ایمپلنت باشد. در موارد نادری مشاهده می شود که ایمپلنت پس از کاشت بدون هیچ دلیلی از حفره خارج می شود که یکی از دلایل احتمالی این اتفاق می تواند حساسیت به ایمپلنت های تیتانیومی باشد.
تست های تشخیصی برای تعیین حساسیت به تیتانیوم:
متاسفانه تست های اختصاصی برای تیتانیوم وجود ندارد و منابع تحقیقاتی ما در این زمینه محدود است. تست های زیر برای هر گونه حساسیت به فلزات به کار می رود.
Patch Test: نوعی تست پوستی برای تعیین حساسیت به فلزات به کار می رود. به ندرت در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد و حساسیت و اختصاصیت بالایی برای تیتانیوم ندارد.
MELISA Test: تست سنجش ایمنی لنفوسیت های حافظه که می تواند حساسیت به فلزات را تشخیص دهد ولی برای تیتانیوم اختصاصی نیست.
LTT) Lymphocyte Transformation Test): تست تحول لنفوسیتها با تکثیر لنفوسیت ها در تماس با آلرژن (فلزات) سنجیده می شود که البته ممکن است گاهی جواب مثبت کاذب باشد.
IL-17,IL-22: مدیاتورهایی هستند که در بیماری های التهابی (IL17) و توسط میزبان به عنوان دفاع مخاطی (IL22) ترشح شده و با روش های پیچیده آزمایشگاهی قابل اندازه گیری است.
